Na twee weken ‘mainland USA’ begint zich een zeker beeld op te dringen van Amerikanen en hun gedrag. Om niet meteen als ‘in cultuur gemarineerde Europaan’ ongenuanceerd en wellicht een beetje vanuit de hoogte te oordelen over ons huidige gastland, legde ik mijn mening voor aan de barman van restaurant Harvey’s in de wijk Castro van San Francisco (zeg maar: gay headquarters van de westkust). De barman in kwestie had al het nodige van de wereld gezien en had o.a. een maandje in Duitsland gewerkt. Een redelijke toetssteen dus voor mijn visie.
Hij bevestigde wat ik vermoedde: daar waar Aziaten kunnen bogen op ca. 5.000 jaar cultuur en identiteitsontwikkeling en Europeanen ca. 2.500 jaar, moeten Amerikanen het doen met slechts 250 jaar. Bij gebrek aan een stevige bindende culturele achtergrond – een paar hechte gemeenschappen zoals de Italianen en Chinezen in grote steden daargelaten – zoeken de Amerikanen overwegend bij elkaar naar gemeenschappelijke waarden. Je zit zelden langer dan 2 minuten naast een wildvreemde Amerikaan eer hij of zij een gesprek met je aanknoopt. En dat gesprek is dan al snel vol van positieve superlatieven, over “how amazing” onze reis is, hoe “like super-beautiful” Hawaii is etc. Uiteraard wordt er wel wat terug verwacht: ook jij moet hun verhalen en ervaringen bevestigen en ’t liefst ophemelen, want dan heb je zo “such a wonderful conversation” samen.
In het begin vond ik dit raar, ongemakkelijk en geforceerd. Na een tijdje voelde het steeds meer als nep en oppervlakkig en begon ik die gesprekken af te kappen. En om te pesten begon in zeer uitvoerig te reageren op elke “Hi, how are you?”. En het liefst vroeg ik ook nog eens uitgebreid terug, hoe hún dag was tot nu toe?” Niet zelden kreeg ik een geautomatiseerd “I’m fine, how are you?” terug. Ik heb het maar niet aangedurfd om dan wéér m’n hele verhaal te doen…
Maar als je erover nadenkt, is het toch een mooi fenomeen. Want ‘wij Europeanen’ hebben ‘genoeg aan onszelf’. Zeker de koele Hollander met zijn Calvinistische wortels is niet snel geneigd om zaken op te hemelen, noch om diepgaande gesprekken met vreemdelingen aan te knopen. Doe maar gewoon… etc. Maar daarmee zoeken we geen verbinding meer, blijven we binnen ons eigen kringetje en leven misschien al te zeer in onze zelfgenoegzaamze en steeds krapper aanvoelende bubbel.
Het zou niet gek zijn, als wij ook eens wat vaker aan een ander vragen, hoe het met hem of haar gaat. En als je dan een heel verhaal krijgt, zoek dan eens, naar wat je verbindt met die ander en ga daar op door. Wie weet, wat voor mooi gesprek het kan worden.
Niet dat we dit helemaal nooit doen; we begeven ons ook in Europa dagelijks in het domein van de small talk. Maar dat blijft vaak hangen op het niveau van het weer, de treinvertragingen of hooguit die voetbalwedstrijd of Formule 1-race van Max. En maar al te vaak zoeken we snel een geschikt ‘exit-topic’ om het gesprek af te ronden en de ander niet te dichtbij te laten… veilig buiten onze bubbel houdend.
Ik zit straks ca. 6 uur in een vliegtuig naar Hawaii, zéér waarschijnlijk naast een Amerikaan(se). Ik hoop, dat het een mooi gesprek gaat worden 🙂