Sinds vanmiddag heb ik geen Facebook meer! En het voelt vreemd, alsof ik m’n sleutels kwijt ben o.i.d.. En het voelt ook als een bevrijding.
Ik begon te merken, dat ik wel héél vaak op Facebook zat, dat bijna elke avond bij het kampvuur gevuld werd met ‘liken’ en wachten op likes van anderen. Het werd een soort verslaving.
Maar waar was ik dan precies verslaafd aan? Aan het kijken, hoe het met mijn vrienden gaat? Dat vind ik leuk, maar het drijft me niet tot haast compulsief ‘gerefresh’. Nee, ik denk dat het iets anders is, iets veel fundamentelers.
Ik denk, dat elke ‘like’ een klein stukje bevestiging is, een beloning voor een post – die an sich vrijwel altijd uit totaal nutteloze informatie bestaat. Het is best lekker als je Facebook-vrienden er blijk van geven, dat ze je ‘gezien’ hebben, en dat doen met het woord ‘leuk’.
Deze kleine beloning raakt twee snaren die in ’t diepst van m’n wezen natrillen: gezien worden en leuk gevonden worden. Toen ik onlangs twee geweldig goede trainingen volgde bij PK2, maakten de trainers ons erop attent, dat héél veel mensen op zoek zijn naar bevrediging van juist deze twee behoeften. Ik vormde daarop – destijds tot mijn grote verbazing en zelfs pittige ergernis – géén uitzondering. Het doel van die trainingen was trouwens het bewust worden van die drijvende krachten in ons karakter – die zich soms als draakjes manifesteren in ons dagelijks gedrag – en het omgaan ermee. Toen ik destijds geheel ‘verlicht’ terugkwam van die training, nam ik me voor om elke dag die draakjes even te omarmen en me niet meer zo sterk door deze krachten – bij mij soms zelfs angsten – te laten leiden. Ik herinner me nog hoe anders ik ineens naar de wereld keek, hoe vrij ik me er doorheen bewoog. Als het je niet meer zo raakt, als mensen je niet erkennen of zien, letterlijk dan wel figuurlijk, dan ervaar je veel gedrag niet meer zo als hufterig of egoïstisch. Dan zijn je medepassagiers in de trein ook maar gewoon mensen die graag het beste zitplekje willen hebben, of even hun hartje willen luchten bij die vriend of collega naast zich, en daarbij even niet hebben gezien, dat ze toevallig in een stiltecoupé zitten. Als je ook nog los weet te komen van faalangst – indien aanwezig; vaker dan je denkt! – dan rijden er ineens veel minder sukkels in het verkeer om je heen en erger je je niet maar zaken die je zelf nóóit fout zou doen… toch?
Inmiddels is die laatste training al weer een half jaar geleden en is de euforie van de plotselinge verlichting iets afgevlakt. Toch heb ik er nog elke dag veel lol van, maar er komen – zo merk ik nu – soms ook weer wat oude verslavinkjes langs, zoals de instant-erkenning die Facebook biedt. Ik zei zojuist gekscherend tegen een vriendin: “Dáárom zit meer dan een miljard mensen op Facebook, en die andere 5 miljard hebben geen internet, anders hadden ze er ook op gezeten”. Ongetwijfeld heeft iedereen een andere reden om er mee te beginnen, maar ik denk, dat het succes van Facebook wel degelijk te maken heeft met het fijne gevoel om gezien en ‘geliked’ te worden door je vrienden. In deze maatschappij die steeds meer winst-, succes- en ik-gericht is, biedt Facebook je op elk moment van de dag kleine pakketjes erkenning en soms ook bijval in discussies, zonder dat je daarvoor heel rijk of succesvol hoeft te zijn. Je hoeft alleen je zelfgemaakte taart of net aangeschafte schoenen te posten en voila: je bent OK! Waag je je aan een maatschappelijk relevant standpunt, dan ben je zelfs een voorbeeld voor anderen. Er ontstaat een gevoel van “wij zijn OK met z’n alleen”, ook al is de boze wereld buiten Facebook nog zo gemeen en hard.
Ik ga eens kijken of ik die boze buitenwereld weer tegemoet kan treden zonder m’n dagelijkse portie likes. Ik ga m’n vrienden gewoon weer fysiek opzoeken of bij ons thuis uitnodigen en ze dan face-to-face zeggen, dat ik ze leuk vind, helemaal zonder Book!
P.s.: je kunt dit bericht NIET liken 😉